Словарное определение: |
---|
ἐξ-αιρέω (fut. ἐξαιρήσω, aor. 2 ἐξεῖλον, pf. ἐξή̣ρηκα) 1) вынимать, извлекать, удалять (τὸν λίθον, τὴν νηδύν Her.; τὸ δέλτα τοῦ ὀνόματος Plat.; τοὺς ὀδόντας Arst.; ἔπος τινὰ ἐκ τῶν τοῦ ‛Ησιόδου Plut.): τὰ ἱερὰ ἐξη̣ρημένα Xen. вынутые внутренности жертвенного животного; 2) вынимать, доставать (πέπλους ἔνθεν, med. ὀϊστὸν φαρέτρης Hom.; λέβητός τι Pind.); 3) выкапывать, добывать (ἐν τρισὶν ἡμέραις Εὐροϊκὸν τάλαντον Diod.); 4) снимать, срывать (οἴακας νεώς Eur.); 5) med. убирать (τὰ μεγάλα ἱστία Xen.); 6) med. выгружать (τὰ φορτία Hes.; τὸν σῖτον Thuc., Dem.; τὰ ἀγώγιμα Xen.); 7) опорожнять (ὁ κέραμος ἐξαιρεόμενος Her.); 8) отнимать, похищать, увозить (Μήδειαν ἐκ Κόλχων δόμων Pind.; med.: τέκνα τινί Hom.; τὰ φίλτατα Soph.; άνδρα δραπετὴν γενόμενον Her.): ἐξελέσθαι τινὰ θυμόν Hom. лишать кого-л. жизни; 9) med. оберегать, охранять, освобождать, спасать (τινὰ τῶν κινδύνων Dem.; τινὰ τοῦ πολέμου Polyb.; τοὺς ἀδικουμένους βίας Plut.): ἐξαιρέω τινα εἰς ἐλευθερίαν Lys. требовать чьего-л. освобождения; 10) тж. med. отнимать, устранять, рассеивать, прекращать (τινὸς φόβον Eur. и φόβους Isocr.; med. νεῖκός τινος Eur.): αμαρτίας ἐξη̣ρημένης Plat. с устранением ошибки; ἐξελέσθαι φρένας τινί Hom. и τὸν νοῦν τινος Plat. лишить кого-л. рассудка; τὸ ἐπιθυμοῦν οὐκ ἐξη̣ρέθησαν ὑπὸ τοῦ ὀχλώδους Thuc. трудности не охладили их рвения; ἐξαιρεθεὶς ἀδικίαν Plat. тот, в ком искоренена несправедливость; 11) улаживать (λόγοις τὰς διαφοράς Isocr.); 12) отвергать, опровергать (τὰς ἐμποδίους δόξας Plat.; med. τὸν ἐναντίον λόγον Arst.; ἐξελέσθαι τὴν διαβολήν τινος Plat.); 13) отвергать, презирать (τὰ παλαιὰ θέσφατα Soph.); 14) устранять, исключать (τι ἐκ τοῦ λέγειν καὶ τοῦ γράφειν Plat.): μητέρας ἐξελόντες Her. за исключением матерей; Σιμμίαν ἐξαιρῶ λόγου Plat. о Симмии я не говорю; τὸ μέσον τινὸς ἐξελεῖν Dem. пропустить, обойти молчанием середину чего-л.; 15) выделять, обособлять (τὰς ἀντιμοιρίας, med. τὴν οἰκίαν εἰς ἔκτισιν προικός Dem.); 16) изгонять, прогонять (τοὺς ἐν τῇ λίμνη̣ κατοικημένους Her.); 17) уничтожать, истреблять (θῆρας χθονός Eur.; σφῆκας Xen.); 18) разрушать, разорять, опустошать (οἰκίας καὶ πόλεις Plat.); 19) захватывать, завоевывать (πόλιν Thuc.; χωρίον Dem., Plut.): πᾶν ἐξαιρεῖ λόγος Eur. слово покоряет все; 20) med. выбирать (ἐκ τούτων πάντων τούτον τὸν τρόπον Xen.); 21) выделять, отбирать, предназначать (‛Εκαμήδην Νέστορι Hom.); ἐξελεῖν τινι τεμένεα Hes. отвести кому-л. лучшие участки; med. отбирать для себя, брать себе (μενοεικέα Hom.; τινα αὑτω̣ κτῆμα Soph.): δῶρον ἐξελέσθαι τινός Soph. получить от кого-л. дар; 22) культ. посвящать (κλήρους τοῖς θεοῖς Thuc.): ἐξαραιρημένος Ποσειδέωνι Her. посвященный Посидону. |
|